Drama í Dali

Herfyri hevði Helga lagt nakrar dramatiskar myndir á Facebook. Tá ið vit vóru í Dali seinastu weekend , hildu vit, at har sá øgiligt út, men eg skilji, at óveðrið hevði óruddað nógv meir enn tað, ið vit sóu.

Havsins tungi andradráttur, sum tekur seg upp úti á víðum havi, samlar meiri og meiri kraft, dregur upp í seg allan vegin, til hann rakar molan ella mølina.

Kampingplássið, sum er ein grasvøllur, sær út sum ein møl nú.

Í Dali er møl, og tá ið nógvur tari er , er tarabrúgv, men eftir uppgang, sum nú hevur verið er koyrlabrúgv. Ein koyril er ein tongul, nógvir vælvaksnir taratonglar vóru komnir undan kavi. Bæði koyril og koyrlabrúgv eru í orðabókini.

Vilhelmina sigur frá 3

Einaferð, tað var undir krígnum í tí mesta rokilsinum. Vit vóru farin í skúla eftir summarferiuna, nú ein dagin skula vit fara í skúla, men vit ivast, tí tað er kongsins føðingardagur (26. september). Men tey vaksnu bóðu okkum bara fara, fyri at vera sikkur. Jú vit fara, og tá ið vit koma í Innaradal koma fleiri børn  uppí hópin. Tá ið vit  koma í skúlan, sigur lærarin, at eingin skúli er í dag, tí kongur fyllir.
Nakað seinni kemur stór yvirskrift í Dimmalætting: SABOTAGE, at lærarin í Skálavík hevði hildið skúla í Skálavík á “kongens fødselsdag” við børnum úr sjálvstýrisheimum (tað var nokk tilfeldigvís sovorðni børn). Men eg minnist, at eg helt tað vera órættur at gera ímóti læraranum. Nakað seinni aftur kom AVSANNAN í blaðið.

Trettandadansur

Turið systir kom við suður, og vit fóru í bussi úr Dali. Longu í bussinum kendist tað rætta huglagið, sangir úr Føroya fólks settu dámin. Her sita vit báðar og kanna lutaseðlar.

Dansurin var góður, serstaklæiga væl gekk Vågen, tað er serligt at dansa eina slíka vísu saman við sjómonnum og fyrrverandi sjómonnum. Teir vita, hvat talan er um, og teir stíga fastliga. Eg veit ikki, um eg nakrantíð havi hoyrt Fruntatátt á gólvi fyrr, tað er í hvussu er ikki ofta. Hann gekk eisini serstraliga væl. Annars vóru bæði Brókin og Leirvíkspáll spottaðir, og fleiri onnur kvæði/vísur vóru.

Tað vóru væl nøgd eystanfólk, sum fóru í fullum bussi eystur um aftur, syngjandi Áttamannafarið, tey duga allar sangir hasi fólkini

Ein túr bleiv tað eisini til, oman á Møl í Skálavík í tí frálika veðrinum í einum ælasliti

Judith in memoriam

20. februar hevði omman (Judith Nolsøe) fylt 74. Hon fór tíverri alt ov tíðliga, bert 63 ára gomul í 2003. Eg eri sjálvandi inhabilur, men hon var alt, ið ein omma skal verða: umsorganarfull, heit, viðkomandi, hjartagóð og, ikki minst, stuttlig. Hon var eisini tann, ið írættasetti, um tørvur var á tí.

Ein omma blívur ein eyka-mamma og tað lýsir øgiliga væl tað, ið hon var, men hon var tað, uttan at missa tað ommuliga. Millum annað koyrdi hon nógv putursukur upp á breyð, tað gjørdi mamman ikki. Hon plagdi eisini at bera morgunmat uppá seingina um morgunin, tað fekk eg heldur ikki heima.

Hon plagdi eisini at siga, at um eg ikki fór heim, áðrenn tað bleiv myrkt, so komu niðangrísarnir oman úr bønum. og teir leitaðu eftir børnum, ið teir kundu fanga. Tí mátti eg skunda mær heim, fyri ikki at blíva fangaður. Eisini plagdi hon at brúka brimilin Klappus sum eitt forskrekkilsi, fyri at vit ikki skuldu fara oman á mølina at spæla.
Einferð var hon troytt av mær og Margrethu hjá Maritu. Vit hava nokk larmað dekan ov illa. Hon segði, at Anfinn var í ferð við at fletta ein hest niðri við Eiriksgarð, og vit máttu skunda okkum oman. Vit leypandi avstað, men har var hvørki Anfinn ella nakar hestur. Sum tit skilja, so var pedagogikkurin eitt sindur øðrvísi tá

Henni dámdi væl at fáa vitjan og var innbjóðandi. Abbin og hon plagdu at hyggja eftir Dollars, og eg hevði fast, at tá fór eg norð til tey, tí mamma og babba hugdu eisini, og tá tóku tey sjónvarpið frá mær. Abbin plagdi at siga: "Nú var Dollars-forstýrarin aftur her", men omman plagdi at hússja hann og bað meg koma inn, at fáa mær ein drekkamunn.
Tað komu ofta fólk framvi, og húsið var eitt nátturligt savningsstað hjá okkara fólki. Ella tað vil siga, at í mun til abban var hon ein selskapsleyva, tí abbanum kom altíð í hug okkurt, ið hann hevði gloymt at gjørt norðuri í hoyløðuni, tá nógv fólk kom á vitjan

Í eini lítlari bygd sum Dalur eru øll, hvør í sínum lagi, ein bygdamynd. Ti er altíð eitt pláss, ið stendur tómt, tá onkur fer. Ikki bara í bygdini og í bygdasamfelagnum sum heild, men mest av øllum hjá teimum, ið avvarða. Soleiðis er eisini við ommuni.

(skrivað hevur Sólvit Emilsson Nolsø)

Han skal leve, højt hurra!

Vitus fyllir 75 í dag. Vit vóru á ríkissjúkrahúsinum og hildu fødingardag.

Vitus fær ein fædingardagssnaps gjøgnum hondina.

Vitus í Putlhúsi 75

30. januar fyllir Vitus 75 ár. Vitus er miðlingadrongurin í Putlhúsi. Brøðurnir vóru Hans Marius (1941-2010) og Jógvan Adolf (1936-2007)


Vitus fór blaðungur til sjós. Hann var bara 15 ára gamal, tá ið hann fór sín fyrsta túr. Fyrsti túrur hansara var við Torrasól, sum pápi hansara eisini var við. Systkinabarn Sofus Jóan Jakku í Horni førdi Torrasól, Torrasól var ein avgomul slupp, og Vitus var bara tveir túrar við henni, á Suðurlandinum og Norðlandinum Har umborð var alt upp á tann gamla mátan, teir  vóru í sjálvdrátti og høvdu lippukassa.
Einaferð lógu teir fyri akker í Vestmannaoyggjunum, tá tóku teir lítlabát og róðu inn. Vitus keypti tá mammu síni eitt kaffistell, sum var eitt tað kærasta Frida átti. Ein so umhugsin unglingi, hugsaði um eina gávu til mammu sína.

Seinni var Vitus við Norðlýsinum, teir róðu út undir Føroyum, og har bleiv egnt umborð, skipari var Karl hjá Kjartu.
Í 1962 fór Vitus við Nólsoyar Páll, sum var línubátur, har átti sera nógvir uppií, skúvoyingar, dalbingar og aðrir.

                                                         Myndin tikin umborð á Skarvanesi.
Vitus var 4 verktíðir í Íslandi , tvær á Hellissandi og tvær í Rivi. Tað var styttri róður í Rivi. Vitus breyt armin síðsta dagin í Rivi og endaði á einum katólskum sjúkrahúsi í RSykkishólmi.
Tá ið Dalbúgvin kom og teir engdu í Dali, var Vitus formaður í egningini, til hon bleiv flutt til Skopunar.
Vitus var við Klettunum og Eysturbúgvanum, og seinnu árini flakavirkinum á Sandi, og tað varð nógv arbeitt, ofta langir dagar.

Vitus er giftur við Turið úr Skálavík, og tey bygdu hús á Bakkanum í Dali, á grundina, sum Vitus fekk frá ommu síni. Turið og Vitus eru gestablíð, og tað er føst ruta at fara út á Bakka at fáa sær drekka.

Vitus hevur eisini verið seyðamaður meginpartin av lívinum, hann hevur havt heimaseyð og gingið burtur í haga. Mær rennur í hug Halgir hjá Heðini Brú, hesa náttúruveru, sum gongur út í eitt við grót og haga, sum samskiftir við náttúruna og livir í samljóði við hana. Vitus er ein av teimum gomlu, sum lærdu kynstrið ikki á skúlabonki, men við at liva í tí og við tí. Á myndini síggja vit Vitus og hansara trúfasta fylgisvein.

Vitus og Hans Marius stimitúr.

Putlhúsdreingirnir avmyndaðir saman við mammu síni, tá ið Frida fylti 75.
Fyrsta eg kom til Dals, búði Vitus í Putlhúsi, hann er barngóður og var altíð góður við genturnar hjá okkum, og nú hevur hann nógv abbabørn, sum kalla hann ‘farfar’'.
Saman við Turið og Símuni.

Saman við Louis Mariusi.

Saman við Fridu Sofíu.
Saman við Bergi.

Vitus heldur føðingardagin í Keypmannahavn, har hann er undir læknahond.
Góði Vitus gubbin, hjartaliga tillukku og góðan betring!

….einaferð fara vit sjálv upp í ringin

Í dag er jarðarferð í Skopun. Ein 17 ára gomul genta verður borin til gravar. Skúlin í Hoydølum er stongdur í dag, nógv fólk samlast til jarðarferð, og øll hugsa tað sama, hvussu ber tað til, at ferðsluvanlukkurnar blíva við, hvat skula vit gera fyri at steðga hesum ørskapinum?
Sum próvdómari á tekniska skúla í Havn fyrst í hesi vikuni fekk eg høvi at heilsa upp á 32 ungar menn, teir eru í aldrinum 15 til 18 ár, umleið. Próvtøkan var í føroyskum og fleiri, ja nógvir av tekstunum, sum lærarin hevði valt, vóru um ferðslu og ferð. Ráðið fyri ferðslutrygd átti fleiri av tekstunum, summir vóru um tey, sum eru sloppin við lívinum, men sita í koyristóli, (“Tað er deyðsjúkt at sita í koyristóli” og “Royn at vera fiksur í koyristóli”.) Ein var um ein, sum gjørdist drápsmaður sama dag, sum hann fekk koyrikortið, og so var søgan “Pílar” hjá Mariannu D.Dahl og hin fína søgan hjá Stig Dagermann “At drepa eitt barn”. Allir dreingirnir vórðu spurdir, um ein slíkur tekstur fekk teir at hugsa seg um, hvussu teir koyra, um ein lærir nakað av tí, sum RFF roynir at gera. Próvtøkan var bert tríggjar dagar eftir vanlukkuna á Argjum. Allir dreingirnir svaraðu neeiii, tað hildu teir ikki, kanska teir hugsaðu um tað eina løtu, men annars…..
RFF hevur eina stóra ja kanska ómøguliga uppgávu. Vit mega siga, tey hava roynt, brúkt greinir, filmar, vitjað skúlar osfr. Hvussu fáa vit hesar ungu menn á tal? Tað er ikki tí, at tað eru 1000 reglur teir skula læra uttanat, tað er bara ein ella tvær:
1. ikki koyra ov skjótt  2. ikki koyra tá ið tú hevur drukkið. Og teir vita tað, tað er tað syrgiliga við tí TEIR VITA TAÐ gudhjálpimær.
Dansurin er ein traditionell mynd, sum kann nýtast um ymiskt t.d. samstarv , gleði og spæl, men í kópakvæðnum síggja vit eina daprari dansimynd: allir teir druknaðu taka hendur saman og trína ein dans. Vit hugsa okkum gamlar og yngri menn í húðaskóm og stuttum buksum, summir eru undir dimmari húgvu, teir stíga siðiliga og seint, ringurin buktar seg um Kalsoynna, inn í gjáir og glopur, ritan í Kalsvík tagnar eitt bil, nú ið tann svarti ormurin ringir seg um Kallin.
Men um vit modernisera myndina, so sær dansurin heilt øðrvísi út: ungir menn og ungar kvinnur sveima í dansinum, tí æviga ringinum, rykt úr lívinum og eftir sita foreldur og onnur uttan fyri ringin. Ringurin buktar seg eftir breiðum veg við hvítum strikum stundum øðrumegin strikuna stundum hinumegin, og hygg nú dansa tey í haganum, og ein ávísur brotpartur av teimum 32 næmingunum, sum vóru uppi í føroyskum, dansa við.