Sunday, January 25, 2009

Hugnaligt í NLH

Í dag vóru vit í Norðurlandahúsinum, tá ið Ebba Hentze og MartinTorgarð vórðu heiðrað. Mentamálaráðið skipaði fyri hátíðarhaldi. Jónleif var ein, sum helt røðu - eina kvøðu til Martin.






Saturday, January 24, 2009

Skúlin í Dali (Borghild)

Tíðirnar broytast og vit broytast við.....

Nú fyrstuflokkarnir í fólkaskúlanum eru í fokus, og tey børnini, sum skulu í fyrsta flokk í ár, verða innskrivað í hesum døgum, kunnu vit hugleiða eitt sindur um, hvussu tann fyrsta skúlatíðin í Dali hevur verið.

Skúlin í Dali var bygdur í 1899, og 20 ára gamla Albina Jensen úr Klaksvík, sum tók læraraprógv sama árið varð sett í starv 1. novembur 1899 við skúlarnar í Húsavík, Dali og Skarvanesi. Albina var til hús í Malthúsi.

Tey, sum vóru í skúlaaldri í Dali tá, og vit kunnu rokna við eru farin í skúla fyri fyrstu ferð, vóru:

1. Anna Magretha Johannesen (Greta á Toft) 8 ár
2. Elsebeth Kristina Johannesen (Elseba í Rennuni) 7 ár
3. Elsebeth Maria Hansen (Mia á Bakkanum úr Beddistovu) 8 ár
4. Hans Petur Mortensen (Hans Petur á Bræðnum) 11 ár
5. Jens Sørensen (Janus hjá Postmanninum úr Skeiðistoftini) 7 ár
6. Joen Johannesen (Gamli Jógvan í Oyragarði) 10 ár
7. Johannes Johannesen (Jóanes í Malthúsi úr Rennuni) 13 ár
8. Julia Malena Hansen (Lena í Malthúsi) 13 ár
9. Nicolina Johannesen (Nicolina í Rennuni) 9 ár
10. Óli Johannesen (Óli í Rennuni) 11 ár
11. Olivia Mortensen (Liva á Bræðnum) 9 ár
12. Petrina Mortensen (Petrina á Bræðnum) 7 ár
13. Viglund Hansen (úr Beddistovu) 12 ár


Um somu tíð lá talið av skúlabørnum í Húsavík um 25 og á Skarvanesi um 10.
So Albina, so ung sum hon var og nýútbúgvin, hevur havt nógv børn at síggja til.
Neyvan hava tey havt skúlatasku ella penalarhús. Kanska eina talvu, griffil og ein njarðarvøtt bundnan í talvuna. Skógvarnir hava helst verið kobbaskinsskógvar við ella uttan skóklút.
Men, men – tey bygdu hetta land!
Gerið so væl! Hugleiðið víðari.

Keldur:
Lærarafólk í Føroyum
Manntalslistar 1901

Thursday, January 22, 2009

Áir í Dali (Borghild)

Áir runt um Dals bygd – sunnanífrá:

Áin á Árnarætt
Gjógváin
Krákubøláin
Hamrakelda (úr henni tóku tey vatn, áðrenn vatnið varð innlagt)
Kjølná
Áin í Svartaklova
Áin í Rottifossinum
Áin í Vestri
Áin Inni í Botni - Tá Áin Inni í Botni rennur saman við Ánni í Svartaklova, verða tær til Stórá
Anglandsá
Áin við Líðarhornið
Hólmá
Bøkkjá
Haská – Áðrenn Haská rennur út í Stórá, verður hon kallað Lítlá
Byrgisá

Friday, January 16, 2009

Dalur (Borghild í Oyrargarði)

Dalur er ein av eysturbygdunum í Sandoynni. Hon liggur við eina lítla vík, sum vendur í ein eystan við munnan av einum djúpum dali, ið gongur vesturyvir millum fjøllini. Sunnanfyri er Hádegisfjall, sum er ógvuliga bratt við nógvum skriðum og norðanfyri er Stórafjall, sum liggur millum Húsavík og Dal.

Runt um alla víkina liggur tann stóra mølin, sum verjir bygdina, so brimið ikki kemur so langt niðan, tað brýtur inn ímóti og sílar so niður aftur gjøgnum malargrótið. Seinnu árini er av og á sandur komin upp.

Tey seinastu 100 árini hevur húsatalið verið nokk so støðugt um eini 17-18 hús, og fólk hevur búð í næstan øllum húsunum. Í dag er ikki so, nú eru 25 hús í Dali, men fleiri standa tóm. Hesi tómu húsini eru næstan øll ogn hjá burturfluttum dalbingum og verða brúkt sum summarhús.

Dalur hevur verið eigindómsbygd burturav. Tað eru 23 merkur av jørð – 1 mørk er landsjørð og 22 merkur eru ognarjørð.
Fyrr átti bóndahúsið í Klæmintstovu helvtina av allari jørðini, men fyri umleið 200 árum síðan broyttist tað, tí jørðin varð arvað sundur.
Annars var jørðin nøkulunda javnt býtt millum húsini, so tey flestu kundu hava kúgv. Tað
at hava kúgv var eisini hálva lívið, var eingin kúgv, so var heldur einki hús.
Nú er nógv av jørðini ogn hjá fólki, ið ikki búgva í bygdini, hon er arvað av fólki, sum eru flutt aðrastaðni at búgva. Nakað er eisini selt og fólk aðrastaðni hava keypt.
Tí er vinnan ikki longur tað, sum jørðin gevur av sær, men onnur vinna er komin ístaðin.

Síðst í 1800 talinum og fyrst í 1900 talinum vóru tveir handlar í Dali, sum keyptu fisk og saltaðu hann. Húsavíkingar róðu tá út úr Dali saman við dalbingum. Hetta var áðrenn nøkur lending var gjørd, lendingin tá var bara ein urð inni í Skipastøðni. Fyrsta lendingin í Dali varð gjørd í 1914, síðani er hon útbygd og longd nakrar ferðir.

Dalbingar veiddu nógvan kóp fyrr. Gamalt varð sagt, at um Dalur skuldi verið býttur í helvt undir og á, so varð undirlendið tikið framum, tí har var kópur og fuglur, tað varð meira mett, enn bæði neyt, seyður og annað uppi á landi gav av sær.

Í árunum 1970-73 varð útskift innangarðs í Dali. Bøurin hjá hvørjum einstøkum eigara kom tá at liggja samlaður í størri eindum. Samlaða markatalið innangarðs aftaná útskiftingina er 19,64.
Dalshagi eigur grasningsrættin á bønum frá 25. oktobur til 14. mei.
Fyrr vóru lunnindini býtt eftir markatalinum í bønum, men tá nú hetta markatalið fall burtur við útskiftingini, varð tað broytt til, at felagslunnindi liggja nú til markatalið uttangarðs.

Í 1981 vóru hagarnir útskiftir soleiðis:.

Syðstihagi 10 merkur (er seinni sundurbýtt í 2 hagar Syðri Miðhagi og Syðstihagi)
Miðhagin 4 merkur og 12 gyllin
Botnurin 3 merkur og 12 gyllin
Uttast Endi 4 merkur og 8 gyllin

Tað er vallað næstan allastaðni í haganum. Skursl og hellu sæst lítið til uppi á sløttum. Mógvur er víða hvar, og dalbingar hava skorið nógv torv gjøgnum tíðirnar.
Tað er stórur og góður bakki fyri vestan, men Dalur hevur lítlan og ongan undirhaga, tí tað er so bratt til báðar síður.

Skorin:
Feitilendið Skorin liggur til allar hagapartarnar og eigararnir eiga lunnindi eftir ognini.
Seyðurin í Skorini er tiltikin góður, tað hendi seg, at lomb komu upp ímóti 60 pundum.
Nógvur lundi hevur eisini verið í Skorini, men plássið er somikið lítið, at tað eru ikki nógvir sessir. Fyrr í tíðini var tað stór kapping í fleygingatíðini um at fáa besta sessin. Tá varð fleygað fyri helvt. Fleygamaðurin átti helvtina og jørðina hina helvtina, men tað varð ikki hugaligt hjá fleyga-manninum, tá lundin var fingin til hús, so at lata helvtina burturav. Fyri nøkrum árum síðani varð m.a. viðtikið á grannastevnu, at fleygast kundu upp til 100 lundar pr. mann uttan at lata landpart.
Fyrst í 1970’unum kom rennistrongur í Skorini. Tað gjørdi tað munin lættari enn tá alt, bæði seyður og fuglur skuldi berast upp, ella førast við báti.
Ein tjúkk royðulind gongur úr Skorini norður til bygdina. Beint norðanfyri Dalsnípuna er Reyðibarmur. Navnið sipar til royðuna.
Einaferð í 1950’unum arbeiddu dalbingar uppá at høgga royðugrót, sum varð selt til Danmarkar. Tá arbeiddu allir – bæði ungir og gamlir og vunnu heilt fitt av peningi.

Vegurin:
So seint sum 17. august 1963 kom vegurin til Dals. Áðrenn tað varð alt borið, sera sjáldan varð farið við báti. “Ritan” kom á Dal aðruhvørja viku og “Smyril” steðgaði uttanfyri, tá nakað serligt var, ið skuldi sendast suðureftir ella norðureftir, so fór bátur út at føra umborð og í land.
Hvørki kirkja ella kirkjugarður var í Dali fyrrenn seint í 1950’unum, tað varð altíð farið til Húsavíkar í kirkjuligum ørindum.
Vegurin var í gerð í 20 ár. Farið var undir arbeiðið í 1943 um várið. Arbeitt varð alt árið uppá vegin, tó mest um heystið og várið. Um summarið var so nógv annað at takast við, og í nøkur ár lá arbeiðið kortini heilt stilt. Tá vegurin so var komin í 1963 varð nógv lættari og høgligari at búgva í Dali.

Bygdin fekk elektriskt ljós í 1958. Tað vóru 13 húski, sum tóku seg saman um at keypa ein motor og byggja eitt lítið hús til motorin at standa í. Seinni kom so elektricitet frá SEV.

Skúlin í Dali varð bygdur í 1899 av gróti og klæddur innan við timbri. Í skúlanum varð lisin lestur hvønn sunnudag, tá ikki varð farið í kirkju í Húsavík. Hetta vardi, til kirkjan kom í 1957.

13. novembur í 1971 tóku nakrir dalbingar stig til at stovna eitt dansifelagið, sum fekk navnið “Stígum Fast” og at byggja eina dansistovu. Dansistovan varð tikin í nýtslu í 1972 og fekk navnið “Eiriksgarður”. Seinni er húsið útbygt, so tað í dag kann hýsa nógvum fólki. “Eiriksgarður” hevur verið bygdalívinum til stóran frama og eisini nógvum fólkum aðrastaðni frá, ið hava leigað húsið hesi árini.

Wednesday, January 14, 2009

Rókin til Dals (Jónleif)

Rókin til Dals
Lag: Niklas hjá Pena

Eg eri norðan av landi, og ætlaði mær ein túr;
eg kós setti móti Sandi, har er jú so vøkur natúr,
og oynna eg koyrdi á tremur líka frá fjøru til fjals,
ja uppi á hvørjum kambi, til síðst fór eg eystur til Dals.

Mín grøni volvo var sterkur, motorurin sera væl gekk,
tryggur og høgur í skapi og spildurnýggj vetrardekk.
Vit vóru trygg sum blomman; hetta var tanki mín,
men annað eg fekk at síggja, tá vegurin kom fram um sýn.

Tí vegur skeivur ei beinur, smalur sum lomvigarók,
úr erva rullaði steinur og fast í bilsíðu tók.
Vegurin fullur av gróti, sum sorlaði bilin hjá mær,
tá Dalsbygd eg kom ímóti, var volvo eitt lasafar.

Eg seldi bilin í Dali, bleiv brúktur at tekja ein hjall,
mín tøkk fór mót himnasali, so gekk eg um Stórafjall,
men tankarnir leita til fólkið, sum búgva í hesari bygd,
tað gjørt verður lítið og einki, so tey kunnu koyra trygt.


JKKJ

Rókin til Dals (Jónleif)

Rókin til Dals
Lag: Niklas hjá Pena

Eg eri norðan av landi, og ætlaði mær ein túr;
eg kós setti móti Sandi, har er jú so vøkur natúr,
og oynna eg koyrdi á tremur líka frá fjøru til fjals,
ja uppi á hvørjum kambi, til síðst fór eg eystur til Dals.

Mín grøni volvo var sterkur, motorurin sera væl gekk,
tryggur og høgur í skapi og spildurnýggj vetrardekk.
Vit vóru trygg sum blomman; hetta var tanki mín,
men annað eg fekk at síggja, tá vegurin kom fram um sýn.

Tí vegur skeivur ei beinur, smalur sum lomvigarók,
úr erva rullaði steinur og fast í bilsíðu tók.
Vegurin fullur av gróti, sum sorlaði bilin hjá mær,
tá Dalsbygd eg kom ímóti, var volvo eitt lasafar.

Eg seldi bilin í Dali, bleiv brúktur at tekja ein hjall,
mín tøkk fór mót himnasali, so gekk eg um Stórafjall,
men tankarnir leita til fólkið, sum búgva í hesari bygd,
tað gjørt verður lítið og einki, so tey kunnu koyra trygt.
JKKJ

Tuesday, January 13, 2009

Dals kirkja 20 ár

Í 20.oktober eru 20 ár liðin, síðani kirkjan í Dali varð vígd av Jákupi Joensen, prósti, sála.
Hettta var høgtíðsdagur við lít, tí at umframt próstin vóru eisini Kristian Djurhuus løgmaður, Elkjær-Hansen ríkisumboðsmaður, sóknarpresturin Blicher Winther, prestarnir Eivind Vilhelm og Axel Torgarð til staðar, umframt aðrar gestir, iðvóru komnir til vígsludagin.
Kirkjan er bygd av timbri og teknað av Kristoffer Kristoffersen í Tórshavn, meðan Jákup Oluf Jacobsen, byggimeistari í Fuglafirði hevði arbeiðið í hondum. Innan er kirkjan málað við ljósum litum. Altartalvan er málað av dananum Ernst Trier við fyrimynd úr tí heilagu kvøldmáltíðini. Ein sera einfaldur og livandi málningur. Altarsilvurið, kalikur, diskur, kanna og breyðdós er gjørt av dananum C.C.Hermann. Á altarinum standa tveir stórir og tveir smáir stakar, ið kirkjufólkið sjálvt hevur givið. Tann stóra ljósakrúnan undir loftinum er givin av fyrrverandi sandoyarpresti, Ottesen. Runt veggin í kirkjuskipinum hanga tær gomlu petroleumslampurnar, ið hingið hava í løgtingshúsunum í Havn. Dal skirkja fekk lampurnar frá Skopunar kirkju, har tær høvdu hingið frammanundan. Kirkjuklokkan er eisini givin av kirkjufólkinum við innskriftini:

Eg ringi hátt fyri norðan Skorð,
Til dóps og orð og altarborð,
Í sorg og gleði
Til troyst og megi
Á Harrans halga degi.

Fyrsta orglið í kirkjuni var eitt harmonium, men fyri góðum ári síðani fekk kirkjan pípuorgul bygt í Týsklandi. Kirkjugarðurin, ið er bygdur av malargróti, er sera prýðiligur. Hann var liðugur í 1955. Fyri hesum megnartiltaki at fáa dalbúgvum kirkju stóð tann ágrýtna og virkisfúsa lærarinnan í bygdini, Malvina Clementsen, ið frammanundan, meðan hon starvaðist í Skúvoy, hjálpti skúvoyingum at fáa kirkju bygda. Til Húsavíkar sókn hoyra tær tríggjar bygdirnar Húsavík, Dalur og Skarvanes. Áðrenn kirkjan í Dali var bygd, fóru allar kirkjuliga handlingar fram í sóknarkirkjuni í Húsavík. Hetta vóru sera ríkar løtur, tá allar bygdirnar hittust í felagsskapi, bæði í gleði og sorg. Vanligt var, at dalbúgvar fingu messuboð fríggjadag, so teir kundu fyrireika seg til messuna. Gomul fólk fóru sum oftast dagin fyri til Húsavíkar, har tey gistu um náttina. Hini fóru tíðliga sunnumorgun og beinleiðis til teir føstu vertirnar, hvørt húsið hevði, at skifta klæði og skógvar. Eftir messuna varð aftur farið til vertirnar at eta døgurða, sum oftast fiskamat, áðrenn leiðin gekk aftur til Dals. Hesin bygdarsiður helt sær til fyri 20 árum síðani, tá ið Dals kirkja varð tikin í nýtslu. Í hesi 20 ár kirkjan hevur staðið, hava hesi fólk havt tænastu við kirkjuna. Deknar: Gunnar Johannesen, ið eisini las lestur í skúlanum, áðrenn kirkjan kom. Tá hann legði frá sær, fór Sofus Johannessen at lesa. Í dag eru Anfinn og Jóannes Johannesen deknar. Klokkari øll árini hevur verið Demmus Nolsøe. Organistar: Fyrstu árini spældi Malvina Clementsen og Hansa Olsen. Núverandi organistur er Vilhelmina Larsen. Gravarar eru Jógvan Joensen og Ludvig Johannesen. Prestar hesi farnu árini hava verið: Blicher-Winther, Frímann á Brúnni og Bergur Jacobsen. Tað kann av sonnum sigast, at dalbúgvar hava tikið ímóti kirkjuni við opnum hjørtum, tí at lutfalsliga eru fá pláss í Føroyum, ið hava so góða kirkjugongd sum Dalur.

innsent: Andrass Jacobsen, Haraldsund)

Saturday, January 10, 2009

Kirkjan í Dali 50 ár (Andrass Jacobsen)

DALS KIRKJA 50 ÁR (eftir Andrass Jacobsen, Haraldsund) Eg vil siga nøkur orð um Dalsbygd. Eina bygd, sum eg havi vitjað nógv, og sum stendur mær sera nær. Tá Dals kirkja tann 18. november aftur varð tikin í brúk eftir stóra umvæling, helt eg, at eg átti at veri við til hátiðarhaldið.Eg fór úr Haraldsundi dagin fyri. At koma um Hamarsenda og síggja niður yvir Dalsbygd er altíð ein serlig løta. At standa har og síggja, hvussu hugnalig bygdin er. Har sær ein ánna, sum rennur so stillan oman gjøgnum dalin. Har sær ein kirkjuna, sum stendur suðuri í bønum. Henda dagin var hon sera vøkur á at líta. Hon er akkurát sett í stand og er blivin eitt satt prýði. Hetta kvøldið, eg kom suður, stóð ein blonk stjørna á himmalinum. Hon stóð har eisini sunnumorgunin, og sá tað út, sum um hon lýsti sítt vælsignilsi yvir hesa bygd.Klokkan 10 sunnumorgunin fór kirkjuklokkan at ringja. Tað var ein stór uppliving at hoyra, hvussu hon ljómaði kring allan dalin. Løtan var sera hugvekjandi, tí ljóðið ekkóaði í fjallinum og fylti dalin.Eg varð ovfarin av at síggja innan í kirkjuni, hvussu snotulig hon var. Hon var ljós og tóktist mær størri. Eg føldi meg væl at sita í einari fullari kirkju henda høgtíðardagin, og vil eg ynskja dalbingum hjartaliga tillukku við kirkjuni og signing yvir hetta handverk, sum øll kunnu vera sera stolt av.

Eg vil at enda siga øllum, sum vara av kirkjuni, hjartaliga tøkk við sálminum, sum Jónleif Johannesen yrkti til dagin.


Sólin roðan sendir,
vísir, Harrans hendur,
skaptu meistarverk.
Alt, hann gjørdi, hvørt eitt pu,
Fjallið, havið, vindsins suð.

Undir fjalsins síðu,
á teim fløtum fríðu,
stendur kirkjan væl.
Bjóðar øllum blídligt inn,
fjálgar okkum sál og sinn.

Kirkjuklokkan ljóðar,
og hon okkum bjóðar:
fylkist um Guds orð.
Komi, komi, stór og smá,
komi, fái krossins náð.

Tá oss tyngja løtur,
slóð á rættar gøtur,
kirkjan vísir á.
Verðin okkum tíðum sveik,
Kirkjan kyndi vónarveik.

Flestu sunnudagar,
kirkjan minnist glaðar-
børn við doypifunt -
.brúðarvígsla, ferming við,
fegnast tá títt kirkjulið.

Okkar´ ynski eru,
Náði Guds tær veri
við um alla tíð.
Má títt vakra bjarta ljós,
vísa øllum rætta kós.

Tvær søgur (Borghild í Oyrargarði)

Eliesar Sørensen
Eliesar Sørensen í Dali føddur 17. januar 1883 var í 1963 í Útvarpi Føroya og segði m.a. frá hesum báðum søgunum.

Tá dalbingar funnu ein royður “stórhval”
Eina mánanátt, náttin kemur sum regul undan degnum. Teir fóru til útróðrar, teir vóru fýra mans, eg kann nevna teir við navni, tað var Hans Hansøn, Hanus í Malthúsi teir kallaðu og Óla Jacob Magnusøn og Groth Nolsøe, hvør var tann fjóðri, eg minnist ikki aftur - líkamikið. (Helst hevur tað verið Pól í Toppi (Poul Magnusøn) hann plagdi at rógva út við teimum). Teir fóru út suður, og ætlaðu sær, sum vit kalla suður á fjørðin - suður á Dímunarfjørð. Tað var eitt vestfall, ætlaðu so at royna vestfallið á fjørðinum og ætlaðu sær útskotini, tá ið eystfallið kom, út á eitt fiskigrynni teir kallað Borgina. Hetta er nú gott og væl, teir koma so út, rógva út suðureftir, nú síggja teir sunnanfyri so ónátúrligan fuglastim, halda tað vera eitt sildavað, ið har er, og rógva so til, men tað er ikki nakað sildavað, tað er ein hvalur, tað er ein hvalur, ið flýtur har, ein stórur royður, og fuglarnir flykkjast uttanum hann, nú halda teir, sum man sigur nakað sum skipsráð, hvat teir skulu gera. Hetta ónátúrliga beistið flýtur har, og hvat skulu teir gera við einum trýbekki ella einum fýramannafari, teir eru fýra mans. Tað er onki at stilla upp, jú teir gera fast í hann og føtur í bekk at rógva, men hvat skulu teir makta á einum sovorðnum dýri. Vestfallið tað gongur sína jøvnu gongd vestur ímóti Skúvoynni, og teir koma á land innanfyri Søltrafles, ein fles, sum kallast Søltrafles (Sellátrafles), og har fáa teir hvíld inni undir berginum og lata vestfallið renna. So kemur eystfallið, og so verður farið avstað aftur, og tað verður eystur aftur í hav, men tó so, teir koma eystur fyri Dal. Teir koma eystur fyri Dal og norður fyri Dal og næstan fyri opna Húsavík, tá eru teir úti um eitt stað, teir kallað Knubban á Flesini, tað er nokk so langt úti, so halda teir ongi ráð vera, til at binda longri ann við hann, so tekur Óla Jacob í Flittuni lokið á sjóskríninum hjá sær, og ríssar navnið á sær við einum knívi á lokið, hvør skal siga tað, hann hoyrir mær til, hvar hann so kemur (og so flennur Eliesar), men hatta var nú so. So venda teir frá honum inn aftur. Á vegnum, nú hava dalbingar sætt frá bygdini av, hendan bátin rímiligt, við einum reka uppi í sær úti í Húsishavi (Húsavíkarhavi), og teir eru farnir avstað, eg veit ikki hvussu nógvir, men ein ella tveir bátar, og nú møtast teir á miðjari leið, hesin báturin, sum funnið hevur, og hinir, sum fara úteftir, nú venda allir viðaftur útaftur til hvalin, Og so stríðast teir við hvalin, og hann kemur innaftur, so verður eystfallið uppi, og vestfallið kemur aftur, og so verður viðaftur vent, aftur suðureftir, og tá koma teir aftur uppá sama máta innaftur ímóti Skúvoynni, og tá koma teir so mikið innari, at teir komu í Nøvuna og vestur fyri Skúvoyar bygd. Somikið høvdu teir stremba á hann, at fáa hann inneftir, og tá koma skúvoyingar til - einir tveir ella tríggir bátar - stórir bátar úr Skúgvi. Og tá høvdu teir stremba so leingi á hann, at vestfallið var við at leggja seg innaftur ímóti Sandoynni, eg haldi, at skarvanesmenn komu til eisini. Tað fyrsta av eystfallinum, tað rekur fram við dalslandinum, næstan líka í dalsstøð, og tað benyttaðu teir sær av, at fáa hann inn aftur ímóti sandoyarlandinum. Tað síðsta av vestfallinum stoytur beint inn aftur móti sandoyarlandinum, har sum tað vendur eysturyvir. Tá var frøi í Dali, tá ið hann tá kom undan Flognum her sunnanfyri, allir bátarnir, ið komu sleipandi hann. Hann bleiv drigin - rógvin inn - og lagdur heimanfyri støðna, sum nú er, teir kalla tað fyri Skipastøðna, og har bleiv hann skorin upp, og tað gingu 8 dagar at skera hann upp. Tá mundi nógv vera spilt av honum, men eg minnist aftur á, hvussu væl hann smakkaði, tað var tann fyrsti royðurin, tað er so langt síðani, at tað var tað fyrsta árið, ið Grøn var komin til Gjánoyri. Hesir fýra menninir, sum funnið høvdu hvalin, teir kannaðu sær triðingin til av hvalinum, tað mundi ongin leggja í, tí nóg mikið var. Tað var so nógv tálg í honum, at tað var næstan uppí eitt fýramannafar av tálg - ordiligari tálg - hvít. Á de hákellingar, ið vóru, íð lógu undir í neðra og sugu burtur úr spikinum..
Ja, ja, tað var ikki eiti á veiða, tað hevur nokk ikki verið so rúmligt í teirri tíðini. Og eg minnist aftur sum óviti, eg var tólv ára gamal, vit plagdu at hava burtur í torvi og høvdu pott við okkum at kóka, tá vit laddu torv og kókaðu, eg minnist aftur á sum óviti, hvussu væl tað smakkaði. Men tað var ein feilur við, at eftir gamlari søgn, skuldi ikki salt koma at tí, tí saltið spiltið tað, eftir gamlari søgu at siga, og so bleiv bæði spik og tvøst upphongt, og eg minnist hesi stóru spikstykkini, tey tránaðu burtur - runnu burtur.
Kjálkabeinini tey liggja enn til skjals at síggja, og tey eru so víð um - næstan sum eitt fýramannafar.


Omanlop inni í Skor í Dímun
Vit fóru niðan til Dímunar, tað var í ræningartíð, og so vóru vit inni á Gøtu í Dímun, ein gøta, sum gongur inn ígjøgnum bergið, teir kallað tað inni á Leiti, har vóru vit og sigu niður til fuglin. Óla Jacob á Hvanngarðinum teir kallaðu, hann var sigmaður, og tað lá soleiðis fyri, at vit skuldu fara niðuraftur til Dals nakað skjótt. Eg helt tað vera so deyðligt, at fara niðuraftur og ikki hava eitt kók av lunda niður aftur við sær, so fór eg frá teimum, inn í Skor - niður á ein stíggj, teir kalla Greivatáin, har at draga nakrar lundar, nógvur var lundin til, mellartíð sum eg eri har niðri og dragi, koma suðringar úr Suðri inn á Gjónna í Dímun eftir eggum, sum løgd vóru at skipa til salg, og so fara hinir heimaftur til hús, tá teir síggja, báturin kemur, fyri at vera undir oynni at hjálpa teimum at skipa inn. Jú hetta gongur alt gott og væl, eg dragi, men veit ikki av, at hinir eru farnir til hús. Nú er drigið nakað, um einar trýssinstjúgu lundar, eg ætli mær at fara niðan aftur til teir, vit kallaðu tað niðri í Skor - innanfyri Skor kallaðu teir fyri Greivatáin. So skuldi eg fara og binda hendan lundan saman í eitt band, men ólukkutíð, at nú hevði eg onki band hjá mær, so tók eg hosubondini og bant tey saman í eitt band, nú var ongin fetil at hava á høvdinum, og so legði eg tað uppá økslina, men hetta meinti mær so nikið, og ilt var at ganga, og eg var farin til gongu og hevði hetta uppi á økslini, men fór so niðuraftur, og legði tað frá mær, og so hugsi eg við mær, at hetta er ikki langur vegur at fara innaftur ein annan dag eftir tí. Eg var akkurát komin niður aftur har, sum eg hevði drigið, nú loysnar úr í erva einar 200 favnar omanfyri meg, eitt berglop, og Harra mín Gud, tað kemur í ein vøll teir kallað Eystur í Skor, tað rívur allan vøllin við sær og har spjaðist tað sundur og spreiðir seg víðari um, men takk fái Gud, at tað gongur so væl av, at eg síggi, at eg blívi vestanfyri tað staddur, og so kemur tað niður í Skorina, og tað er eitt grúviligt rokilsi, tað kemur útav og rokilsi frá sjónum himmalhøgt upp. Hetta síggja teir undir oynni eru. Ja, tá íð nú stillastandur er blivin, eg veit ikki hvussu nógvir teir vóru av veðrum, ið gingu í Skorini, men teir koma algoystir uttan av - eystan av Kastinum - einir tveir ella tríggir eru burtur av teimum. Hetta síggja teir undir oynni, at hetta berglopið er. Jú eg fari til gongu tá stillastandur er blivin, og eg gangi upp vestanfyri lopið, sum komið er, niðan aftur undir bergið - niðan aftur á gøtuna. Nú eri eg staddur innanfyri, eg má tvørtur um, har sum lopið er komið, skal eg til hús. Nú liggur omaneftir har, fuglur, lundi havhestur, sum rivið er avstað við sær. Eg standi og betonki meg eina løtu vestanfyri, nú er stillastandur einferð, og eg taki til beinini, og eg loypi, tað eg eri mentur tvørturum - tvørturum hetta lopið, tá vóru teir longu farnir til hús undir oynni, tá eg komi eitt sindur eystur um Kastið, nú kemur Óla Jacob á Toft, nú kemur hann inn eftir, lopið var somikið stórt, at tey høvu hoyrt tað líka til hús, nú kemur hann at vita hvussu vorðið var, tí tað var væntandi, at eg var burturblivin, men tað gekk av í góðum, vit fóru so til hús. Annan dagin eftir fóru Jóannes í Malthúsi, teir kallaðu - systkinabarn mítt og Óla Jacob á Toft innaftur í Skor, teir skuldu fara eftir hesum lundunum, sum eg hevði drigið, men tað kom so nógv niður av sovorðnum smáum, at teir hættaðu sær ikki niður, men einar tveir dagar seinni, høvdu teir verið eftir lundunum. Tað var ein droyur túrur hjá mær.

Sunday, January 4, 2009

Dalsstevnan 2003

John og Borghild Ellefsen hava latið síðuni eina rúgvu av myndum frá dalsstevnuni 2003. Tey hava sett navn á nógvar av myndunum. Tíverri er raðfylgjan nokk ikki røtt í øllum førum. Men hetta er virkuliga stuttligt at síggja, nú eru longu meiri enn 8 ár síðani, og nógv hent síðani. Myndirnar hava fingið sítt egna albumm. Enjoy!



Saturday, January 3, 2009

Gott nýggjár øll somul

Hesar fyrstu dagarnar hevur heimasíðan verið væl vitjað, haldi eg. Tit, sum lesa hetta, latið vinarligast onnur, sum hava áhuga, fáa adressuna. Hesa myndina og fleiri aðrar fínar summarmyndir frá 2008 fekk síðan sendandi frá Egon í Oyrargarði. Tøkk fái tey fyri tað. Tær liggja í "myndasavni".