Dalsbygd: Vangamyndin henda mánaðin

Hansina Berg ( f. 1941) er av Oyrabakka. Foreldrini vóru Anna Maria Debess, kallað Oyra Mia og Petur Andrias Larsen. Hansina er elst av 6 systkjum, mamman var tvær ferðir gift: Árni, Ólavur (d.1999) og Petry, mamman gekk við Petry, tá ið pápin fórst. Árni doyði 8 mánaðir gamal. Seinni fingu tey tveir beiggjar, og annar teirra doyði lítil. Ta fyrstu tíðina búðu tey í Havn, har pápi Hansinu arbeiddi á skipasmiðjuni. Tey búðu á Hoyvíksvegnum, og hóast Hansina bara hevur verið 3 ára gomul, minnist hon luftalarm; og eitt annað minni er, at hon gongur og dregur ein trævogn, meðan pápin leiðir hana. Pápin bar annars Hansinu nógv, tí at hon varð fødd við skeivum fóti, men hon bleiv opererað í Klaksvík hjá Stærmose og hevur aldrin havt nakað mein av tí. Hansina minnist, hvussu ill hon var, tá ið gipsbandasjan skuldi á beinið, tá ið hon fór í song.

Saman við foreldrunum

Abbi Hansinu førdi Verdandi, teir manglaðu ein mann, og so fór pápi Hansinu við. Tá ið pápin fór at sigla við Verdandi, flutti mamman til Oyrar við børnunum at búgva í Beitishúsunum. Familjan hjá Hansinu var ein av teimum familjunum, sum mistu nógv undir krígnum. Við Verdandi (1944) fórust bæði pápi og pápabeiggi hennara og abbi og abbabeiggi hennara.

Hansina fór til ommu sína á Oyrabakka at vera. Mamman fór seinni til Fuglafjarðar at ferðast hjá pápasystur Hansinu og hevði Petry og Ólav við. Pápasystirin beyð sær til at hava Petry, hon hevði sjálv mist tvey børn. Petry bleiv sostatt at vaksa upp í Fuglafirði. Seinni fóru tey til eina gamla konu undir Ryggi í Havn, Juliu Debess at búgva, hon var blind, og mamma Hansinu fór at hjálpa henni. Hansina var stundum á Oyrabakka og stundum í Havn, hon fór í skúla á Oyrabakka hjá Jógvan læraranum frá Gjógv.

Saman við mammuni

Á Oyrabakka vóru góðar vinkonur (Judith, Súsanna, Hildubjørg, Emmy og Sonja). Tær spældu í fjøruni, leitaðu eftir krabbum, fiskaðu úti á brúnni, Hansina gjørdi ein hava norðuri hjá ommu síni á Oyrabakka, og trøini vaksa akkurát líka væl enn. Omman var góð við Hansinu, men hon var strong. Einaferð vóru genturnar við Norðskála og spældu, har vóru so nógv børn. Hansina skuldi vera við hús til ásetta tíð, og so mátti hon fara. Men at ganga frá Norðskála til Oyrar í bølamyrkri var ikki lætt. Nú einaferð er eitt svart framman fyri henni, og hetta reisir seg upp. Hansina vildi vent við, men tá ið omman hevði sagt, at hon skuldi koma, so skuldi hon. Ein hulduheyggjur var ímillum bygdirnar, so tað var við bankandi hjarta, at Hansina sleit upp hús. Tá var tað ein svartur seyður, sum fór spakuliga gangandi.

Tá ið Hansina var uml. 8 ár fór hon til Havnar at vera. Familjan búði í húsunum hjá Dreyaranum í Havn. Har var sera smátt, Hansina og Ólavur svóvu undir væðingini. Mamma Hansinu og børnini blivu væl móttikin í Havn. Mamman (d. 1995) hevði ymiskt vaskiarbeiði í Havn.
Hansina spældi nógv við systkinabarn sítt Ruth, sum búði niðri í Bø, tað er niðast í Tróndargøtu. Tær gingu báðar í Gamla kommunuskúla, har lærararnir vóru Hjørdis Henriksen, Holger Bærentsen, Zacharias Sørensen, John Davidsen og onnur. Havnin var nógv øðrvísi tá, børnini plagdu at fara í bakaríið í Horni at biðja skorpur. Eitt annað ævintýrligt spæl, sum børnini høvdu, var at ganga undir vegnum av Vaglinum og oman í ósan á Kongabrúnni, børnini gingu í ánni, sum var løgd undir heilt, har var kolamyrkt, sum vera man, ein sera spennandi túrur.
Hansina var 12 ár, tá ið Hans í Mortansstovu og mamman giftust. Hansina fór tá til ommuna á Oyrabakka at vera eina tíð. Hansina bleiv konfirmerað við Gjógv, búði ta tíðina hjá Sofus Debess og Jóhannu, har var gott at vera. Tey vóru níggju konfirmantar, Brimnes var prestur tá. Hansina arbeiddi við gørn á Oyri, bøtti og gjørdi sildagørn hjá Esmar og Axel Dahl. Hansina var uppi í teimum kvikastu við nálini. Arbeiddi eisini sild hjá O.C Jensen, var eisini vrakari onkuntíð, tá ið abbanum – hann var vrakari - barst frá.
Hansina fór aftur til Havnar at vera, tá ið hon var 15, og hesa ferð flutti hon inn í Mortansstovu. Hon minnist kamarið á kvistinum, hvussu hon skapti hugna inni, og hvussu hon og Ruth samlaðu sær útstýr, broderaðu koddavár og dýnuvár og keyptu sær 1 kopp og skál hvønn mánað, til stellið var fult. Soleiðis var tað tá.

Saman við Petry

Hansina fór at arbeiða hjá Wellejusi, hann var gamal, men konan var so pen, at tann 15 ára gamla Hansina helt tað vera løgið, at hon vildi hava ein so ljótan mann. Síðani fór Hansina til Hans Joensen at arbeiða, har Ruth arbeiddi. Hansina arbeiddi í kolonialhandlinum á niðastu hædd, har Handilskjarnin er nú, saman við Knút Lützen. Klædnahandil var í erva. Í Havn var gott lív, tey ungu gingu í sjónleikarhúsið í gággudans, og Tórshøll hevði dans hvørja viku. Hansina var ikki av gólvinum. Tónleikurin var Gággan, Tey av kamarinum og Simme og tey.
Fyrstu ferð Hansina sá John var á Oyri, hann var við Fame. Tað var uml. 1957, t.e. áðrenn Hansina fór til Havnar at búgva, tá sá hon hann í handlinum, har hon arbeiddi. Øll tey ungu fóru ein til til Norðskála, Vitus í Toppi og Vitus í Putlhúsi, hann var við Vestfart, vóru við. Nakað eftir tað hittust tey á ólavsøku og fóru keitúr.

Fyrstu ferð Hansina kom til Dals var í hoyna, tey fóru fyrst inn til Sillu og Janus í Húsavík, tað var tilhaldshús hjá John og teimum. Síðani skiftu tey til aðrar skógvar og fóru til gongu til Dals. Tá ið bygdin kom til sjóndar, var hon júst so, sum Hansina hevði hugsað sær. Hansina var ofta í Dali, áðrenn hon og John giftust, hon plagdi at hjálpa til at hoyggja og í torvi og var eisini í Dali og helt jól. Hansina giftist við John Berg í 1962, tey giftust í próstagarðinum, tí Havnar kirkja var undir umvæling. John var einasamallur í húsi við mammu síni Monu, so Hansina flutti inn í Topp. Mona var góð við Hansinu, tær plagdu at binda troyggjur at selja fyri varu. Tey búðu saman, til Mona fór til Havnar at passa Ruth, sum fór í skúla í Havn.

John og Hansina fingu fyrst ein drong, sum var ov tíðliga føddur. Hann bleiv heimadoyptur, Gunnar á Toft doypti hann Petur Martin. Hansina átti í Dali, drongurin bleiv førdur á sjúkrahús, men doyði 17 dagar gamal.
Vit lata Hansinu sjálva siga frá hesum sáru minnum:
John bar hann til Húsavíkar, eg minnist tað var ógvuliga hart, at eg mátti liggja eftir og kundi ikki fara við. Tá ið hann kom suður aftur í kistu og fór til gravar, var eingin prestur til jarðarferðina. Prestur kom nakað eftir til altargongd og Emil bleiv doyptur, og eg og John vóru gumma og gubbi, samtíðis, sum tað bleiv kastað jørð á Petur Martin, okkara fyrstafødda. Eg kom ígjøgnum tað, men tað var ógvuliga strævið, havi ikki orð fyri tí.
Seinni fingu tey tríggjar dreingir, hon átti allar í Havn, tordi ikki at eiga í Dali aftur. Teir eru Petur Martin (f. 1963) maskinmeistari, Suni (f. 1966) maskimeistari og Hans Magni (f. 1969) bilmekanikari/maskinistur).

John fór burtur á sild, og tá fór Hansina til Havnar og var hjá mammu síni. Hon arbeiddi hjá Frants, og Petur Martin, sum var føddur tá, var hjá ommu síni. So við og við kom Hansina meiri í samband við dalbingar, og hon minnist serliga Judith, Esther og Vilhelminu sum góðar vinkonur. Tíðin, tá ið børnini vuksu upp, var ein góð tíð. Eitt skifti var spælstova inni á Gerði, Henny var lærari, tað riggaði væl, og børnini trivust væl. Nógv børn vóru í Dali, dreingirnir kundu altíð vera úti, og teir høvdu nógvar kammeratar, og konurnar gingu hvør inn til aðra við stokkum. Tey høvdu kúgv í kjallaranum, ein kálv og hønur – og nátthús. Alt bar til tá, tað hevði ikki borið til í dag. Hansina mjólkaði í 18 ár. Judith og Hansina høvdu Klæmintstovufjósið í uml. 2 ár. John skar torv suðuri í haga, ein dagin minnist Hansina, at Kristina í Toppi, seinni í Rennuni, kom kvøðandi eftir torvheiðunum við bundnaturriklæði um herðarnar, ein mynd sum enn stendur klár fyri Hansinu.

Petur Martin og Suni skera torv.

Hansina ferðaðist altíð nógv bæði til Havnar til mammuna og norð á Oyrabakka. John var burtur um summarið í nógv ár, seinni fór hann til Havnar at arbeiða. Hann var tá í Havn í vikuni og kom suður um vikuskifti. Í 1978 keyptu Hansina og John eini hús í Niels Finsensgøtu, dreingirnir høvdu so innivist, tá ið teir fóru til Havnar at læra. Í eini tvey ár var Hansina einsamøll í Dali, meðan teir allir vóru í Havn.

Hansina, Carl Erik, Marna, John, Petur Martin og Suni

Hansina, John, Marna, Karl Erik, Petur Martin og Suni (Hans Magni var ikki heima, tá ið útisetadagurin var)

Hans Magni

Hansina arbeiddi eitt stutt skifti á fiskavirkinum í Skopun, síðani arbeiddi hon sum heimahjálp í Sandoynni í 10 ár. Hansina fór á tey skeið, sum kravdust til at gerast heimahhjálp – 3 skeið, 6 vikur hvørt, í Klaksvík, Vági og Havn. Familjan gjørdist havnarfólk, og Hansina arbeiddi sum heimahjálp í yvir 30 ár.
Seinni árini meðan Hans Marius sat lamin, vóru Hansina og John ofta inni í Putlhúsi og vitjaðu.

Hansina og John eru búsitandi í Dali, men tey trívast væl í Havn – serliga um veturin. Tey hava fýra ommu/abbabørn, Petur Martin eigur Janni og Remi, og Suni eigur Magnus og Katrin.

Hansina og John hava ferðast nógv, m.a. til Ísrael við Svenningi á Lofti, fleiri ferðir hava tey verið í Spania, annars er sólarferð ikki tað allarbesta hjá Hansinu.

Hansina hevur verið arbeiðsom, sum vit síggja á frásøgnini hevur hon havt nógv ymiskt arbeiði, og afturat hevur hon gjørt og ger enn alt vanligt føroyskt húsarbeiði og útiarbeiði. Á myndunum síggja vit Hansinu gera kjøtpylsu, draga hoyggj, og niðast eru Turið á Bakkanum og Hansina avmyndaðar á fjallasúkkluni hjá Hans Magna.