Í stuttsøguni “Duruta” tekur Hans Andrias skald soleiðis til:
Tað er undarligt at ganag eftir grasgrónum gøtum fram við gomul burturgloymd hús. Tú gerst veikur um hjartað og fært hug at gráta.
Tað er eisini undarligt at lesa í gomlum fúnaðum skjølumum fólk, sum livdu fyri meiri enn 250 árum síðani. Tú fært hug at vita meiri um hesi fólk, sum livdu og virkaðu her í Dali, men nú ru gloymd
Tú gongur oftast uttan at hugsa um tað fram við gomlum niðurdotnum kráarløgum – allastaðir í haganum sært tú farvegin eftir teimum, men hvørji vóru tey?
Okkurt hissini navn kemur kortini av og á undan kavi – men hvørvur so aftur sum ein luftbløðra, ið brestur!
Men er tað møguligt at fáa eina ynd av hesum menniskjum, sum myndaðu bygdina fyri hálvari triðju øld síðani? Vit fara at royna, og vit fara at arnast, at tey vóru als ikki ólík okkum nútíðarmenniskjum, bert var gerandisdagurin so ómetaliga nógv harðari.
Í kirkjubókini ár 1722 lesa vit hetta brotið:
23. nov Døbt Sunneva Povelsdatters uægte barn af Dal, hvis fader var udlagt Ole Jonsen under Skar på Sand , Er kaldet Elsebeth. Holdt til dåben af Johannes Olesens hustru. Fadre Rasmus Lambertsen og Jon Rasmussen.
Eitt lítið brot, sum kanska fer fram við okkum uttan at vit geva okkum far um tað – men sakin endar ikki her.
Vit finna í kirkjubókini bert ein Poul um hetta mundið – hann eitur Poul Sørensen og hann doyr í 1723 – Fresti Michalis bededsag – Prædiket over Poul Sørensen af Dal.
Hevði Sunneva Povelsdatter livað í dag, so hevði hon fingið stuðul frá tí almenna, men hon livdi í eini harðari tíð, og hennara dómur sær soleiðis út: Vit eru stødd á vártingi í Trøðum í 1726. Sunneva Povelsdatter stendur fyri rættinum:
Vit lesa:
For retten frem kom Sunneva Povelsdatter i Dahl efter indkaldelse til domslidelse angående hendes lejelsmåls bøde 9 fl. Hvis bødes mangel og hendes bekomne svaghed barselseng hun beviste med tvende mænd Ole Joensen og Thomas Thomassen begge hendes naboer boende udi førbemeldte Dahl i Sandøe. Hvilke tvende mænd således også for retten fremstod med æed og oprakte fingre efter loven for det første forn. kvindfolk Sunneva Povelsdatter intet at eje udi nogen måde, det dem vitterligt var, og også det hun kunde skjule sig udi, ja også dem bevist var, at forn. kvindfolk efter egen beklagelse. Ja hørt at andre at have fået svaghed i hendes barselseng, tilligemed var for hende udi hendes højre hånd, som øjensynlig var til sjune. Hvorpå efter sagens beskaffenhed indstillede mons. Jørgen Knudsen Hotterup til dommeren og retten forn. kvindfolks strafs udståelse på kroppen memblig med vand og brød i nogle dage eller anden straf efter dommerens forgodtbefindende, andre til afskye. Hvorpå han dom var begierende.
Forne talte kvindfolk, et svagt og skrøbeligt menneske, der intet udi nogen måde ejede, ja icke det hun kunde skjule sig udi, bad om en mild og lemfældig dom.
Og so fellur dómurin:
I hvorvel forn. Sunneva Povelsdatter skal være et såre skrøbeligt og armt menneske, at hun dog ikke kan befries for slig til henseende til afskræk for andre ligesindede, da efter erfores bestå sig tildømmes hun udi femb dage at sidde udi fængsel på vand og brød alt under exheciutions tvang efter kgl. Majest. Landfogeds anordning.
Her fingu vit eina túðiliga mynd av hvørjum korum Sunneva Povelsdatter sat í.
Men vita vit nakað meir um Óla Jógvanson og Tummas Tummasson sum í tí Harrans ári 1726 vitnaðu á vártingi í Trøðum?
Tað er ikki sørt, men lat okkum granska eitt sindur fyrst:
Maður er nevndur, ið æt Óli Jógvansson. Hann fekk dóttur, ið æt Gertrúð. Gertrúð var mamma Óla Jógvansson yngra og Onnu Jógvansdóttur, sum giftist við Óla Klæmintsyni, bónda.
Sonur Óla Jógvansson d.1738 var Johannes d.1742
Johannes Ólason átti hesi børn:
Ragnhild
Siggu, giftist við Jógvani Rasmussyni
Sunnevu, gift í 1741 við Jacob Olesen (Ólas Jákup)
Óla, giftist 1754 við Jóhonnu Anthoniusdóttur
Tað er undarligt at ganag eftir grasgrónum gøtum fram við gomul burturgloymd hús. Tú gerst veikur um hjartað og fært hug at gráta.
Tað er eisini undarligt at lesa í gomlum fúnaðum skjølumum fólk, sum livdu fyri meiri enn 250 árum síðani. Tú fært hug at vita meiri um hesi fólk, sum livdu og virkaðu her í Dali, men nú ru gloymd
Tú gongur oftast uttan at hugsa um tað fram við gomlum niðurdotnum kráarløgum – allastaðir í haganum sært tú farvegin eftir teimum, men hvørji vóru tey?
Okkurt hissini navn kemur kortini av og á undan kavi – men hvørvur so aftur sum ein luftbløðra, ið brestur!
Men er tað møguligt at fáa eina ynd av hesum menniskjum, sum myndaðu bygdina fyri hálvari triðju øld síðani? Vit fara at royna, og vit fara at arnast, at tey vóru als ikki ólík okkum nútíðarmenniskjum, bert var gerandisdagurin so ómetaliga nógv harðari.
Í kirkjubókini ár 1722 lesa vit hetta brotið:
23. nov Døbt Sunneva Povelsdatters uægte barn af Dal, hvis fader var udlagt Ole Jonsen under Skar på Sand , Er kaldet Elsebeth. Holdt til dåben af Johannes Olesens hustru. Fadre Rasmus Lambertsen og Jon Rasmussen.
Eitt lítið brot, sum kanska fer fram við okkum uttan at vit geva okkum far um tað – men sakin endar ikki her.
Vit finna í kirkjubókini bert ein Poul um hetta mundið – hann eitur Poul Sørensen og hann doyr í 1723 – Fresti Michalis bededsag – Prædiket over Poul Sørensen af Dal.
Hevði Sunneva Povelsdatter livað í dag, so hevði hon fingið stuðul frá tí almenna, men hon livdi í eini harðari tíð, og hennara dómur sær soleiðis út: Vit eru stødd á vártingi í Trøðum í 1726. Sunneva Povelsdatter stendur fyri rættinum:
Vit lesa:
For retten frem kom Sunneva Povelsdatter i Dahl efter indkaldelse til domslidelse angående hendes lejelsmåls bøde 9 fl. Hvis bødes mangel og hendes bekomne svaghed barselseng hun beviste med tvende mænd Ole Joensen og Thomas Thomassen begge hendes naboer boende udi førbemeldte Dahl i Sandøe. Hvilke tvende mænd således også for retten fremstod med æed og oprakte fingre efter loven for det første forn. kvindfolk Sunneva Povelsdatter intet at eje udi nogen måde, det dem vitterligt var, og også det hun kunde skjule sig udi, ja også dem bevist var, at forn. kvindfolk efter egen beklagelse. Ja hørt at andre at have fået svaghed i hendes barselseng, tilligemed var for hende udi hendes højre hånd, som øjensynlig var til sjune. Hvorpå efter sagens beskaffenhed indstillede mons. Jørgen Knudsen Hotterup til dommeren og retten forn. kvindfolks strafs udståelse på kroppen memblig med vand og brød i nogle dage eller anden straf efter dommerens forgodtbefindende, andre til afskye. Hvorpå han dom var begierende.
Forne talte kvindfolk, et svagt og skrøbeligt menneske, der intet udi nogen måde ejede, ja icke det hun kunde skjule sig udi, bad om en mild og lemfældig dom.
Og so fellur dómurin:
I hvorvel forn. Sunneva Povelsdatter skal være et såre skrøbeligt og armt menneske, at hun dog ikke kan befries for slig til henseende til afskræk for andre ligesindede, da efter erfores bestå sig tildømmes hun udi femb dage at sidde udi fængsel på vand og brød alt under exheciutions tvang efter kgl. Majest. Landfogeds anordning.
Her fingu vit eina túðiliga mynd av hvørjum korum Sunneva Povelsdatter sat í.
Men vita vit nakað meir um Óla Jógvanson og Tummas Tummasson sum í tí Harrans ári 1726 vitnaðu á vártingi í Trøðum?
Tað er ikki sørt, men lat okkum granska eitt sindur fyrst:
Maður er nevndur, ið æt Óli Jógvansson. Hann fekk dóttur, ið æt Gertrúð. Gertrúð var mamma Óla Jógvansson yngra og Onnu Jógvansdóttur, sum giftist við Óla Klæmintsyni, bónda.
Sonur Óla Jógvansson d.1738 var Johannes d.1742
Johannes Ólason átti hesi børn:
Ragnhild
Siggu, giftist við Jógvani Rasmussyni
Sunnevu, gift í 1741 við Jacob Olesen (Ólas Jákup)
Óla, giftist 1754 við Jóhonnu Anthoniusdóttur
Uppískoyti frá Borghild
Tá Eiriks-Hanus og Catrina fluttu úr Grúkhellum á Sandi aftur til Dals, búsettust tey í Malthúsi. Sonur teirra Jógvan, sum var føddur á Sandi, varð nevndur Vág-Onnu-Jógvan, tí hann var giftur við konu úr Vágum, sum æt Anna Magnusdatter f. 1734. Tey búðu har áleið, sum Bræðarhoyløðan stendur í dag. Garðurin niðanfyri ber navn eftir honum - Jógvansgarðurin. Tey áttu eingi børn saman.
Kona Johannes Hansen, varð Anna vanliga kallað Smiðis-Anna, tí hon var dóttir smiðin Uppi á Trøð í Skálavík. Eitt staðarnavn suðuri í Haga eitur Smiðsannuhol.
Gamla Trina í Malthúsi var systurdóttir Gamla Hanus og Petur maður hennara var beiggi Jákup í Lítlastovu, sum var pápi til Jóhannu í Malthúsi. Sostatt vóru Jóhanna og yngri Hanus systkinabørn.
Johannes Olesen, sum doyði 1742 búði í Beddistovu og átti børnini:
Sunnuva Johannesdatter gift í Stórhús við Jacob Olesen (Ólas-Jákup)
Ragnhild Johannesdatter f. 1722 d. 3. mei 1800 ógift
Óli Johannesen f. 1726 d. 4. des. 1803 giftur 12.nov. 1755 við Johannu Anthoniusdatter f. 1718 Uttan úr Húsi í Skálavík. Hon var einkja eftir Thomas Thomasen í Dali og bróðurdóttir ta Cathrinu Blasiusdóttur, sum var gift í Eirikshús við Erik Eriksen. Óli og Johanna búsettust í Beddistovu Johannes Johannesen (Reiðarin) f. 1731 giftur í 1755 við Siggu Joensdatter úr Kárastovu á Skarvanesi. Tey fingu 2 børn saman, men samstundis sum hann var giftur við Siggu, átti hann barn við Annu Magnusdatter, sum seinni giftist við Vágonnujógvani. Barnið var ein genta, sum æt Ragnhild Johannesdatter f. 1764, gift til Sørvágs. Reiðarin fór til Sørvágs til hennara at vera, og har fall hann í bjørgunum 27. sept. 1792 og varð grivin har, hann fall. (Sí 1. bd. bls. 131 í Sørvágur og sørvingar.)
Tá Eiriks-Hanus og Catrina fluttu úr Grúkhellum á Sandi aftur til Dals, búsettust tey í Malthúsi. Sonur teirra Jógvan, sum var føddur á Sandi, varð nevndur Vág-Onnu-Jógvan, tí hann var giftur við konu úr Vágum, sum æt Anna Magnusdatter f. 1734. Tey búðu har áleið, sum Bræðarhoyløðan stendur í dag. Garðurin niðanfyri ber navn eftir honum - Jógvansgarðurin. Tey áttu eingi børn saman.
Kona Johannes Hansen, varð Anna vanliga kallað Smiðis-Anna, tí hon var dóttir smiðin Uppi á Trøð í Skálavík. Eitt staðarnavn suðuri í Haga eitur Smiðsannuhol.
Gamla Trina í Malthúsi var systurdóttir Gamla Hanus og Petur maður hennara var beiggi Jákup í Lítlastovu, sum var pápi til Jóhannu í Malthúsi. Sostatt vóru Jóhanna og yngri Hanus systkinabørn.
Johannes Olesen, sum doyði 1742 búði í Beddistovu og átti børnini:
Sunnuva Johannesdatter gift í Stórhús við Jacob Olesen (Ólas-Jákup)
Ragnhild Johannesdatter f. 1722 d. 3. mei 1800 ógift
Óli Johannesen f. 1726 d. 4. des. 1803 giftur 12.nov. 1755 við Johannu Anthoniusdatter f. 1718 Uttan úr Húsi í Skálavík. Hon var einkja eftir Thomas Thomasen í Dali og bróðurdóttir ta Cathrinu Blasiusdóttur, sum var gift í Eirikshús við Erik Eriksen. Óli og Johanna búsettust í Beddistovu Johannes Johannesen (Reiðarin) f. 1731 giftur í 1755 við Siggu Joensdatter úr Kárastovu á Skarvanesi. Tey fingu 2 børn saman, men samstundis sum hann var giftur við Siggu, átti hann barn við Annu Magnusdatter, sum seinni giftist við Vágonnujógvani. Barnið var ein genta, sum æt Ragnhild Johannesdatter f. 1764, gift til Sørvágs. Reiðarin fór til Sørvágs til hennara at vera, og har fall hann í bjørgunum 27. sept. 1792 og varð grivin har, hann fall. (Sí 1. bd. bls. 131 í Sørvágur og sørvingar.)
No comments:
Post a Comment